(Бошланиши ўтган сонда)
Орадан сал ўтмай Йўлдош ака вафот этди, буларнинг бошига мусибат етди. Фозилбек бешга кирган эди, отасининг изидан чопқиллаб юрган эди. Камбағал нима қилсин, даволанай деса пули йўқ, пул топай деса йўли йўқ. Ётиб-ётиб ўлди бечора, эшитганлар пешона деб қўйди начора. Ёши ўттизга етмаган эди, ҳеч ким буни кутмаган эди.
Сағир қолди Фозил бешга кирганида,
Тили чиқиб шеърлар айтиб берганида.
Фарзандининг камолини кўролмади,
Шўрлик ота энди кунлар кўрганида.
Тилга олманг бу ажалнинг отини ҳам,
Силкиб кўрар инсоннинг ҳар зотини ҳам.
Куни битган кетаверар аста-аста,
Тул қоларкан қақшаганча хотини ҳам.
Биров етар муродига, биров етмай,
Тўқсон-юзга кирган нима қилар кетмай.
Ёш-қарини билмайди-да ўлим сира,
Буйруқ бўлгач олиб кетар бир кун кутмай.
Бешга кирган бола билар нимани ҳам,
Учирганин бошидан у ҳумони ҳам.
Йиллар ўтса аста-аста билиб олар,
Ҳеч бўлмайди ота зотин ёмони ҳам.
Отасини тобутларга солиб кетди,
Тез-тез юриб қаерларга олиб кетди.
Сочларини ёйиб йиғлаб энаси ҳам,
Чопиб-чопиб ора йўлда қолиб кетди.
Эна ётар ҳеч ким билан иши бўлмай,
Боласини қучоқлайди ҳуши бўлмай.
Бирданига ўпкалари тўлиб кетиб,
Фозилжон ҳам йиғлайверди киши билмай.
Ота ўлиб қийин бўлди Фозилга, кўнглида ҳеч ўрин йўқда ҳазилга, ёш бўлса ҳам билиб қолди отасининг кетганини қайтиб келмас манзилга.
Ойлар ўтиб, йиллар ўтиб эна-бола ёлғизликка кўникди, иссиқ-совуқларда Фозил ёш бўлса ҳам чиниқди. “Энали етим гул етим, отали етим шўр етим” дейди. Эридан эрта тул қолган Майрамой ҳам ота, ҳам эна бўлиб:
- Шу болам бир нимага зориқмасин, отам йўқ-да деб тағин ториқмасин, - деб кучи етгунча меҳнатини қилаяпти, ёлғизликнинг ҳам нималигини билаяпти, овлоғини топиб бирда-ярим айтиб-айтиб йиғлаяпти. Яхшиларнинг дуоси порисин экан, ҳар ким қўшгани билан қўшагина қарисин экан. Эрининг ўлганига икки йил бўлганда Ғаллаоролдан қариндошлари келиб, Майрамни қайтариб олиб кетди. Етти ёшли Фозил отадан ҳам, энадан ҳам айрилиб, қип-қизил сағир бўлиб қолиб кетди. Қариндошлари Майрамни Ғаллаоролга олиб кетаверди, бу ёқда етти яшар Фозилжон шум етим бўлиб қолиб кетаверди. Гап шундай бўлди, ёруғ кунлар тундай бўлди. Тирноқни этдан айиришди, учар қанотни қайиришди. Кўпларда меҳр-оқибат қолмади, бу фалак одамларнинг бошига нима кунларни солмади. Юраклар тош бўлди, ёмонлар ишга бош бўлди, Майрамойнинг ичганлари сув ўрнида кўзидан оққан ёш бўлди.
(Давоми келгуси сонда)
Шавкат БОБОМУРОД.
(“Фозил Йўлдош” достонидан).
