ЕР БОҚҚАННИ БОҚАДИ
Бу ҳикмат айниқса, аҳоли сони кўпайиб, саноат, қурилиш кўлами кенгайиб, қишлоқ хўжалигида фойдаланилаёттан экинзорлар тобора қисқариб бораётган шароитда чуқур маъно касб этади. Буни яхши тушунган булунғурликлар энди ҳар гектар ердан унумли фойдаланиш, боғ-роғлар парваришини илм-фан ютуқлари, илғор технологиялар асосида ташкил этишга интилмоқда.
- Туманимизда 2973 фермер хўжалиги фаолият юритмокда, - дейди туман қишлоқ хўжалиги бўлими бошлиғи Баҳодир Мавлонов. - Улар тасарруфида 24832 гектар сувли ер мавжуд. Шундан очиқмайдон 14620, боғлар 5683, токзорлар 3412, тутзорлар 850 гектарни ташкил қилади. Бундан ташқари, туманда 7815 гектарда ғалла, 5589 гектарда сабзавот, полиз, картошка ва дуккакли экинлар экилмокда. Алмашлаб экишнинг тўғри йўлга қўйилиши ҳосилдорликни йил сайин ошириб боришда қўл келмокда.
Ер унумдорлиги, экин ҳосилдорлигини оширишда бу агротехникага амал қилинаётгани бежиз эмас, албатта. Негаки туманда асосий экин майдонлари боғ ва токзорлар билан банд. Деҳқончилик қилинадиган ер чекланган. Бу эса сабзавот, полиз, картошка ва бошқа экинларни қатъий алмашлаб экиш, тупроқ структурасини яхшилаб бориш, боғ ва токзорлар орасига ҳам кўкатлар экиб, фойдаланишни тақозо этади.
ҲАР БИР ЭКИННИНГ ЎЗ АГРОТЕХНИКАСИ БОР
- Туманда алмашлаб экиш шунчаки, ер бир экиндан бўшаса, иккинчи - такрорий экин экишбилан амалга оширилаётгани йўқ, - деб давом этади Баҳодир Мавлонов. - Чунки экин ҳам, ер ҳам нозик. Агар агротехникасини яхши билмасангиз, кутилган ҳосилни ололмайсиз. Ана шу омиллар ҳисобга олиниб, тузилган технологик картага асосан, 2018 йилда туманда 1805 гектар ерда картошка, 700 гектарда булғор қалампири, 650 гектарда пиёз, 350 гектарда сабзи, 420 гектарда саримсоқпиёз, 250 гектарда лавлаги, 1870 гектарда бошқа турдаги сабзавотлар етиштирилди ва уларнинг ўрнига 2019 йил ҳосили учун бошоқли дон экинлари экилди.
Мутахассисларнинг илмий асосларига кўра, ҳар бир гектар ердан қанча ҳосил олинса, маҳсулот, экин палаги таркибида тупрокдан шунча зарур кимёвий ва органик моддалар чиқиб кетар экан. Бу дегани ердан навбатдаги ҳосил олиш учун унинг қашшоқлашган таркибини тўлдириш лозим. Туманда бу ҳам тизимли равишда йўлга қўйилган. Кузда ерга ишлов беришда тузилган ҳар бир контурдаги ернинг ҳосилдорлик бонитети аниқлаб олинди. Шунга қараб, ер зарур кимёвий ўғитлар, ҳар бир гектар ер ҳисобига камида 15-20 тонна маҳаллий ўғит билан бойитилади.
Туманда ана шу агротехника талабларига риоя қилган мингдан ортиқ фермер хўжаликлари 2018 йилда икки марта ҳосил олишга эришдилар. Ғалладан бўшаган майдонларга такроран сабзавот, картошка, озуқа, дуккакли экинлар экилиб, 40 минг тоннадан зиёд қишлоқ хўжалиги маҳсулоти етиштирилди.
РЕЖА ОРТИҒИ БИЛАН БАЖАРИЛДИ
- Агротехника ва алмашлаб экиш талабларига риоя қилган ҳолда ишлаб, 2018 йилда ғалладан 68 центнердан сара дон етиштирдик, - дейди "Небўса Туронбой даласи" фермер хўжалиги бошлиғи Абдумўмин Бердиназаров. - Бундан ташқари, 328 тонна сабзавот ва бошқа қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштирилиб, шартнома шартлари ортиғи билан бажарилди. Ғалладан бўшаган 6 гектар ерга картошка, 2 гектарига ловия экиб, қўшимча 156 тонна ҳосил олдик.
Туманда ердан фойдаланишда ер, тупроқ, суғориш шароити мураккаб фермер хўжаликлари ҳам бор. Ҳозирги кунда уларнинг имкониятлари ўрганилган ҳолда интенсив боғ яратиш, бошқа қишлоқ хўжалиги экинлари экиш тадбирлари ишлаб чиқилмокда.
Тоғаймурод ШОМУРОДОВ.
(“Зарафшон”дан).
